คิตสึเนะ ปีศาจจิ้งจอก ในตำนานญี่ปุ่น
- J. Kanji
- 61 views
คิตสึเนะ ปีศาจจิ้งจอก เป็นอีกหนึ่งเรื่องเล่า สุดลึกลับในตำนานญี่ปุ่น ว่ากันว่าคิตสึเนะ ไม่ได้เป็นแค่จิ้งจอกธรรมดา แต่เป็นสิ่งมีชีวิต ที่ฉลาดเป็นกรด แปลงกายเป็นคนได้ แถมบางตัว ก็มีพลังเวทมนตร์ ที่ทำให้คนญี่ปุ่น เล่าต่อกันมานานหลายร้อยปี บทความนี้ จะพาไปรู้จัก กับตำนานคิตสึเนะ ว่ามีอะไรน่าสนใจบ้าง
“คิตสึเนะ” (狐) คือคำภาษาญี่ปุ่น ที่แปลว่า “จิ้งจอก” แต่ในบริบทของตำนาน มันหมายถึงจิ้งจอก ที่มีพลังเหนือธรรมชาติเป็น โยไค (ภูต/ปีศาจ) ที่มีสติปัญญา และพลังเวทมนตร์ พวกมันสามารถ ใช้เวทแปลงร่างเป็นมนุษย์ (มักจะเป็นหญิงสาวสวย) และใช้กลอุบาย หลอกล่อมนุษย์ได้
ตำนานของคิตสึเนะ เชื่อว่าเริ่มต้นจาก ความเชื่อที่ว่าจิ้งจอก มีความฉลาดเหนือสัตว์ทั่วไป เมื่อบวกกับวัฒนธรรมชินโต และพุทธ พวกมันก็กลายเป็น ทั้งสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ และปีศาจ ในคราวเดียวกัน [1]
คิตสึเนะมีความสามารถพิเศษหลากหลาย ซึ่งจะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ตามอายุ และจำนวนหาง พวกมันถือเป็นหนึ่งในโยไค ที่ทรงพลังมากที่สุด ในตำนานญี่ปุ่น
คิตสึเนะในตำนาน สามารถมีได้สูงสุดถึง 9 หาง (เรียกว่า คิวบิ โนะ คิตสึเนะ) หางมาก เท่ากับพลังมาก ตามความเชื่อ คิตสึเนะจะมีหางเพิ่มขึ้นทุก ๆ 100 ปี และยิ่งมีหางมากเท่าไหร่ พลังและปัญญา ก็จะเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย โดยเฉพาะคิตสึเนะเก้าหาง ถือเป็นระดับ “เทพ” หรือ “ปีศาจสูงสุด”
คิตสึเนะในตำนานญี่ปุ่น แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ตามเจตนา และต้นกำเนิด คือ
ทามาโมะโนะมาเอะ (玉藻前) เป็นตำนานของ หญิงงามผู้มีปริศนา นางเป็นหญิงสาวงดงาม เฉลียวฉลาด ปรากฏในวรรณกรรมต่างๆ มากมาย ตั้งแต่สมัยจีนโบราณ เธอปรากฏตัวในหลายนาม เช่น ดาจิ (ในราชวงศ์ซาง), เลดี้ เคโย (ในมากาธา อินเดีย), และเปาซื่อ (ในราชวงศ์โจว)
โดยแต่ละครั้ง เธอก่อความวุ่นวาย และนำไปสู่ การล่มสลายของราชวงศ์ หลังจากหลบหนี การประหารชีวิตหลายครั้ง ทามาโมะ โนะ มาเอะ เดินทางมาถึงญี่ปุ่น ในยุคเฮอัน เธอปลอมตัวเป็นเด็กสาวชื่อ มิคุซุเมะ ด้วยความฉลาด และความงามของเธอ เธอได้เข้าไปเป็นมเหสี ของจักรพรรดิโทบา
จนท้ายที่สุด เธอก็ถูกปราบ และพลังของเธอ ก็ถูกผนึกไว้ในหินศักดิ์สิทธิ์ ที่เรียกว่า “เซชิโฮเซกิ” ( หินสังหาร) หลังจากนักโหราศาสตร์ผู้ทรงพลัง ได้ค้นพบว่าทามาโมะ โนะ มาเอะ แท้จริงแล้วเป็น คิตสึเนะเก้าหาง ซึ่งเล่ากันว่าหินนั้น ยังคงปลดปล่อยพลังอันชั่วร้าย จนถึงทุกวันนี้ [2]
ในปัจจุบัน คิตสึเนะยังคงเป็นที่นิยม และมีอิทธิพล ในวัฒนธรรมสมัยใหม่ ของญี่ปุ่น และทั่วโลก ตัวอย่างเช่น
คิตสึเนะไม่ใช่แค่ ตำนานของญี่ปุ่น แต่เป็นตัวแทน ของความขัดแย้งระหว่าง “เสน่ห์” กับ “อันตราย” ในรูปลักษณ์เดียวกัน ทั้งหมดขึ้นอยู่กับเรื่องราว และเจตนาในตำนาน ไม่ว่าจะในฐานะ ผู้ปกป้องมนุษย์ หรือจอมเวทหลอกลวง คิตสึเนะก็ยังคงเป็นตัวละคร ที่ยังมีชีวิตอยู่ในจินตนาการ ของผู้คนจนถึงทุกวันนี้
ทั้งสองอย่าง ขึ้นอยู่กับ “ประเภท” ของคิตสึเนะ เซนโกะ คิตสึเนะฝ่ายดี มักเป็นผู้รับใช้ของเทพอินาริ เช่น จิ้งจอกขาวในศาลเจ้าชินโต ถือว่าเป็น “เทพเจ้าผู้พิทักษ์” ยาโกะ หรือ “คิตสึเนะป่า” มักเป็นปีศาจ หรือวิญญาณจิ้งจอก ที่ไม่ได้รับการบูชา ชอบแกล้งหรือสิงคน แล้วแต่บริบท และความเชื่อ ในแต่ละพื้นที่
คิตสึเนะถือเป็น ผู้นำสาร หรือ ผู้รับใช้ ของเทพอินาริ มักจะพบรูปปั้นจิ้งจอกขาว ถือของต่าง ๆ เช่น กุญแจ เมล็ดข้าว หรืออัญมณี ข้างรูปภาพ หรือรูปปั้นเทพอินาริ คิตสึเนะจึงเป็นสื่อกลางระหว่างมนุษย์ กับเทพอินาริ และมีบทบาท เป็นทั้งผู้ปกป้อง และนำโชคดี ให้กับผู้ศรัทธา
