บาสไทย ในเงามืด เมื่อเด็กเก่งไม่มีสนามให้ฝัน
- Harry P
- 57 views
บาสไทย ในเงามืด ท่ามกลางเสียงเชียร์ ในสนามแข่งขัน ระดับประเทศ และความหวังที่พุ่งสูงของทีมชาติไทย ในเวทีนานาชาติ ยังมีเด็กจำนวนมาก ในต่างจังหวัด ที่ใช้ลูกบาสเก่าๆ ซ้อมบนพื้นซีเมนต์ที่แตกร้าว ใต้แสงไฟที่ไม่เพียงพอ ไม่มีแม้แต่ครูพลศึกษา ที่เข้าใจพื้นฐานการเล่นบาสเกตบอล
บาสไทย ในเงามืด หลายคนมีพรสวรรค์ มีแรงผลักดัน มีความฝัน แต่ขาดโอกาส และโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น ปัญหา “ความเหลื่อมล้ำ” ด้านโอกาสในวงการบาสไทย จึงไม่ใช่เพียงเรื่องของกีฬา แต่มันคือภาพสะท้อนของระบบ ที่ปล่อยให้ศักยภาพของเยาวชน หล่นหายไปกับฝุ่นบนสนาม ที่ไม่มีใครดูแล
ในขณะที่ประเทศไทย ยังคาดหวังผลงาน ในระดับนานาชาติ และมองหานักกีฬารุ่นใหม่ ที่จะเป็นอนาคตของชาติ เราอาจต้องหันกลับมามอง พื้นที่ที่เรายังไม่เคยให้แสงสว่างมากพอ พรสวรรค์ อาจกระจายอยู่ทั่วทุกจังหวัด แต่หากไม่มีโครงสร้าง ที่เท่าเทียม
สนามที่ใช้งานได้จริง โค้ชที่มีความรู้ และระบบการแข่งขัน ที่เปิดโอกาสให้ทุกคน ได้แสดงศักยภาพ ความฝันของเด็กเก่งนับไม่ถ้วน ก็จะยังคงดับลงในเงามืด ประเทศไทยอาจไม่เคยขาดคน ที่ฝันจะเป็นนักบาส แต่เรากำลังขาดระบบ ที่จะทำให้ความฝันเหล่านั้นเติบโต และเป็นจริง [1]
ในหลายพื้นที่ ของประเทศไทย โดยเฉพาะต่างจังหวัด “สนามบาส” มีอยู่ในระดับโรงเรียน หรือชุมชน แต่หลายแห่ง กลายเป็นเพียงพื้นที่ว่าง ที่ขาดการดูแล บางสนามมีเพียงแป้นที่ชำรุด ไม่มีห่วง ไม่มีเส้นสนาม หรือเป็นสนามกลางแจ้ง ที่ไม่สามารถใช้ได้เมื่อฝนตก หรืออากาศร้อนจัด
สนามบางแห่ง ถูกใช้เป็นลานจอดรถ หรือสนามฟุตบอล แบบมัลติฟังก์ชัน โดยไม่มีงบประมาณ สำหรับการปรับปรุง ให้เหมาะกับการฝึกซ้อมบาสเกตบอล อย่างจริงจัง เด็กๆในชนบท ที่หลงใหลในกีฬาชนิดนี้ ต้องใช้จินตนาการ มากกว่าทักษะ เพื่อเล่นให้ได้ ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อ
บางกลุ่มต้องรวมตัวกันเช่าคอร์ท ในตัวเมือง ฝึกฝนกันในเวลาจำกัด และด้วยอุปกรณ์ที่ไม่ครบถ้วน สิ่งเหล่านี้ สะท้อนว่าความฝัน ไม่ได้ถูกดับด้วยแรงของคู่แข่งในสนาม แต่มักถูกสกัดไว้ ด้วยโครงสร้างที่ไม่เท่าเทียม [2]
โค้ช หรือครูผู้ฝึกสอน ถือเป็นหัวใจ ของการปลุกปั้นนักกีฬาเยาวชน แต่ในระบบการศึกษาของไทย โดยเฉพาะ ในพื้นที่ห่างไกล ครูพลศึกษา มักต้องรับผิดชอบหลายหน้าที่ พร้อมๆกับการขาดการฝึกอบรมเฉพาะทาง ด้านบาสเกตบอล
โค้ชที่มีความรู้ เชิงเทคนิคจริงจัง ส่วนใหญ่มักกระจุกตัว อยู่ในโรงเรียนเอกชน หรือโรงเรียนกีฬา ในเมืองใหญ่ ส่งผลให้เด็กในต่างจังหวัด ขาดทั้งแรงผลักดัน ความเข้าใจพื้นฐาน และการวางแผนพัฒนา ในระยะยาว
มีเด็กจำนวนมากที่ “เก่งโดยไม่มีใครรู้จัก” เพราะไม่เคย ถูกส่งเข้าระบบการแข่งขัน อย่างเป็นทางการ ไม่มีแมวมอง ไม่มีเวทีให้แสดงศักยภาพ และไม่มีคนคอยปั้น ให้พัฒนาได้อย่างถูกทาง ในที่สุดพวกเขา ก็ต้องเลือกเส้นทางอื่น หันหลังให้บาสเกตบอล แม้จะเคยมีความฝัน อันยิ่งใหญ่ก็ตาม
ระบบการแข่งขัน ในระดับโรงเรียน และระดับเยาวชนของไทย ยังคงเน้นไปที่โรงเรียน ที่มีทรัพยากรพร้อม ทั้งงบประมาณ สนาม และการสนับสนุนด้านกีฬา โรงเรียนเหล่านี้ มักกวาดรางวัล ในการแข่งขัน รายการใหญ่ เช่น กีฬานักเรียน กีฬานักศึกษา หรือกีฬาระดับภาค
ขณะที่โรงเรียน ในพื้นที่ห่างไกล แม้จะมีเด็กที่มีความสามารถ แต่กลับไม่มีโอกาสเข้าร่วม หรือขาดระบบสนับสนุน ที่เพียงพอจะส่งเด็ก เข้าแข่งขัน การคัดตัวทีมชาติ หรือแม้แต่ทีมเยาวชนลีกอาชีพ จึงวนเวียน อยู่กับชื่อโรงเรียนเดิมๆ เด็กจากโรงเรียนเล็กๆ จึงไม่เคยได้มีชื่อ ในบัญชีเหล่านั้น
ความเหลื่อมล้ำ ไม่ได้อยู่ที่ความสามารถ แต่อยู่ที่ “ต้นทุนในการมองเห็น” ซึ่งเด็กหลายคน ไม่มีแม้แต่โอกาส ที่จะได้แสดงออกให้ใครเห็น
การเล่นบาสเกตบอลให้ได้ดี ต้องอาศัย มากกว่าความตั้งใจ ต้องมีอุปกรณ์ฝึกซ้อม มีโค้ชดีๆ และเวลาที่เพียงพอ แต่ในหลายครอบครัว ของเด็กต่างจังหวัด เรื่อง “ค่ารถไปแข่ง” ยังกลายเป็นอุปสรรคใหญ่ หากไม่มีผู้สนับสนุน หรือครูที่เข้าใจ เด็กคนนั้น ก็อาจต้องถอนตัวจากทีม แม้จะได้รับคัดเลือกก็ตาม
รองเท้าดีๆ หนึ่งคู่ ลูกบาสที่มีแรงดีพอ แป้นที่ได้มาตรฐาน หรือแม้แต่เสื้อ ทีมบาส ที่เท่าเทียมกับโรงเรียนใหญ่ ล้วนเป็นสิ่งที่เด็กบางคน ไม่เคยได้สัมผัส ปัญหาเหล่านี้ สะสมจนกลายเป็นกับดัก ที่ทำให้บาสเกตบอล ในต่างจังหวัด ยังคงอยู่ใน “เงามืด” ห่างไกลจากแสงสปอร์ตไลต์ ของเวทีระดับชาติ
เมื่อปัญหาความเหลื่อมล้ำ ในวงการบาสเกตบอลเยาวชน ดำเนินมานาน อย่างต่อเนื่อง คำถามสำคัญคือ แล้วใครควรเข้ามาแก้ไข
ในขณะที่สมาคมกีฬา บาสเกตบอลแห่งประเทศไทย มีหน้าที่วางนโยบาย และสนับสนุน การพัฒนาบาสเกตบอล ในทุกระดับ คำถามก็คือ การสนับสนุนเหล่านั้น ไปถึงทุกพื้นที่หรือยัง งบประมาณที่จัดสรรลงมา สู่ระดับท้องถิ่นเพียงพอหรือไม่ และมีระบบตรวจสอบความโปร่งใส ในการใช้ทรัพยากรหรือเปล่า
ภาครัฐ โดยเฉพาะกระทรวงการท่องเที่ยว และกีฬา รวมถึงกระทรวงศึกษาธิการ ก็มีบทบาทสำคัญเช่นกัน ในการสร้างสภาพแวดล้อม ที่เท่าเทียม การตั้งงบประมาณเพื่อสร้างสนาม หรือพัฒนาโค้ชเฉพาะทาง ในระดับท้องถิ่น ควรเป็นนโยบาย ที่เห็นผลชัด ไม่ใช่แค่คำประกาศ [3]
สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ บาสไทย ในเงามืด ก็คือ หากประเทศไทย ปล่อยให้ความเหลื่อมล้ำนี้ ดำเนินไปโดยไม่มีแผนแก้ไข ที่เป็นรูปธรรม ความฝันของเยาวชนหลายพันคน ก็อาจถูกกลืนหายไป โดยไม่มีใครเหลียวแล และสิ่งที่เราจะสูญเสีย ไม่ใช่แค่นักกีฬา แต่คืออนาคตของกีฬาไทย ในระดับโลก
ปัญหาหลัก คือความเหลื่อมล้ำด้านโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ขาดสนามมาตรฐาน อุปกรณ์ฝึกซ้อมที่จำเป็น และไม่มีโค้ช หรือผู้ฝึกสอนที่มีประสบการณ์ ทำให้เด็กที่มีความสามารถ ไม่มีโอกาสพัฒนาตนเอง อย่างเต็มศักยภาพ
ต้องเริ่มจากการผลักดันนโยบาย กระจายทรัพยากร เช่น การจัดสรรงบประมาณ เพื่อพัฒนาสนาม อุปกรณ์ และการอบรมโค้ชท้องถิ่น อย่างทั่วถึง พร้อมทั้งเปิดโอกาส ให้เยาวชนจากทุกภูมิภาค ได้เข้าถึงการคัดเลือก และแข่งขันในระดับ ที่เหมาะสม
