สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ ในอียิปต์ ที่ได้รับการเคารพบูชา
- Harry P
- 99 views
สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ ในอียิปต์ หากจะกล่าวถึงสัตว์ ที่มีความสำคัญ และได้รับการเคารพบูชาอย่างสูงสุด ในอารยธรรมอียิปต์โบราณ คงไม่มีสัตว์ชนิดใด ที่โดดเด่นไปกว่า “แมว” สัตว์ลึกลับที่ถูกยกย่อง ว่าเป็นทั้งผู้พิทักษ์ วิญญาณศักดิ์สิทธิ์ และสิ่งมีชีวิต ที่เชื่อมโยงกับเทพเจ้าอันยิ่งใหญ่
ความศรัทธาต่อแมว ของชาวอียิปต์โบราณนั้น ฝังลึกในทุกแง่มุมของชีวิต ตั้งแต่ศาสนา วัฒนธรรม ศิลปะ ไปจนถึงกฎหมาย ความศักดิ์สิทธิ์ของแมว ไม่ได้เป็นเพียงแค่ เรื่องราวทางความเชื่อเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิต สังคม และแนวคิด เกี่ยวกับความสมดุลของจักรวาล ที่ชาวอียิปต์ยึดถือ [1]
ย้อนกลับไปหลายพันปีก่อน แมวไม่ได้เป็นสัตว์เลี้ยง มาตั้งแต่ต้น แต่เกิดจากการที่พวกมัน ถูกดึงดูดโดยอารยธรรมของมนุษย์ ชาวอียิปต์เริ่มทำเกษตรกรรม และเก็บเกี่ยวข้าวสาลี ทำให้โรงเก็บอาหาร กลายเป็นแหล่งดึงดูดหนู และสัตว์ฟันแทะอื่นๆ ที่ซึ่งเป็นภัยต่อพืชผล
ด้วยสัญชาตญาณนักล่า ของพวกมัน แมวจึงเริ่มอาศัยอยู่ใกล้ กับที่อยู่อาศัยของมนุษย์ โดยช่วยกำจัดศัตรูพืช ที่สร้างความเสียหาย ให้กับผลผลิต การที่แมวสามารถควบคุม ประชากรสัตว์ฟันแทะได้เป็นอย่างดีนั้น ทำให้ชาวอียิปต์ เริ่มมองเห็นคุณค่าของมัน
พวกเขาไม่ได้มองแมว เป็นเพียงสัตว์ป่า แต่เป็น “ผู้พิทักษ์อาหาร” ที่ช่วยให้พวกเขาดำรงชีวิตอยู่ได้ และจากจุดนี้เอง ทำให้แมวเริ่มมีบทบาทสำคัญในสังคม และวัฒนธรรมอียิปต์โบราณ
ความศักดิ์สิทธิ์ของแมว ในอียิปต์โบราณ มีรากฐานลึกซึ้งในศาสนา และความเชื่อทางจิตวิญญาณ พวกมันได้รับการเชื่อมโยง กับเทพเจ้าหลายองค์ โดยเฉพาะเทพี บาสเตต (Bastet) เทพีแห่งความรัก ความอ่อนโยน การปกป้อง และดนตรี เทพีบาสเตตมีร่างกายเป็นหญิง แต่มีศีรษะเป็นแมว
ในยุคแรกๆ เธอมีลักษณะของสิงโตที่ดุร้าย ก่อนจะกลายมาเป็นแมวบ้าน ที่สง่างาม และเป็นมิตร เทพีบาสเตตถือเป็นพลังของผู้หญิง และมารดา อีกทั้งยังเป็นเทพีแห่งสงคราม ที่สามารถปกป้องผู้คน จากอันตราย เธอเป็นผู้พิทักษ์บ้านเรือนจากปีศาจ และพลังงานชั่วร้าย
ในเมือง บูบาสติส (Bubastis) ซึ่งเป็นศูนย์กลาง แห่งการเคารพบูชาเทพีบาสเตต ชาวอียิปต์สร้างวิหารอันยิ่งใหญ่ เพื่อสักการะเทพี และเมืองนี้เต็มไปด้วยแมว ที่ได้รับการเลี้ยงดู และบูชาอย่างดี ภายในวิหารของเทพีบาสเตต มีแมวอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งแมวที่มีชีวิต และแมวที่ถูกทำมัมมี่ไว้ เพื่อเป็นเครื่องบูชา
ในอียิปต์โบราณ แมวไม่ใช่แค่สัตว์ศักดิ์สิทธิ์เท่านั้น แต่ยังได้รับการคุ้มครอง โดยกฎหมายอย่างเข้มงวด การทำร้าย หรือฆ่าแมว ถือเป็นอาชญากรรมร้ายแรง ที่มีโทษถึงตาย ไม่ว่าผู้กระทำ จะเป็นใครก็ตาม หรือหากแมวที่ตายเอง ภายในบ้าน เจ้าของก็ต้องไว้ทุกข์ให้มัน เหมือนเป็นสมาชิกในครอบครัว
มีบันทึก จากนักประวัติศาสตร์ชาวกรีกชื่อ เฮโรโดตุส (Herodotus) ระบุว่า ในบางกรณี หากบ้านเรือนไหนเกิดไฟไหม้ ชาวบ้านจะพยายามช่วยแมว ของพวกเขาก่อนสิ่งของ หรือบ้านเสียอีก เพราะพวกเขาเชื่อว่า ชีวิตของแมว มีความเกี่ยวข้องกับเทพเจ้า การสูญเสียแมว จึงเป็นเรื่องที่ไม่อาจยอมรับได้ [2]
นอกจากนี้ อียิปต์ยังมีกฎหมาย ที่ห้ามส่งออกแมวไปยังต่างแดน แต่ในช่วงหลัง แมวเริ่มแพร่กระจายไปสู่กรีซ โรม และประเทศอื่นๆ ผ่านทางพ่อค้า และนักเดินทาง
แมวในอียิปต์โบราณ ไม่ได้แค่ดูแลเฉพาะในช่วงชีวิตของมันเท่านั้น แต่ยังได้รับเกียรติ หลังความตายด้วย พวกมันได้รับการทำมัมมี่ มนุษย์เชื่อกันว่าการทำมัมมี่แมว เป็นการอุทิศให้แก่เทพีบาสเตต และมัมมี่แมวเหล่านี้ มักถูกฝังรวมกัน เป็นจำนวนมาก ในสุสานพิเศษ ที่สร้างขึ้นเพื่อพวกมันโดยเฉพาะ
การทำมัมมี่แมวเป็นกระบวนการ ที่ซับซ้อน มีการห่อร่างด้วยผ้าลินิน อย่างประณีต บางครั้งมีการวาดลวดลาย หรือตกแต่งด้วยทองคำเปลว เพื่อเพิ่มความศักดิ์สิทธิ์ ในสุสานของแมว ที่ถูกค้นพบในยุคปัจจุบัน มีมัมมี่แมวหลายแสนตัว ถูกฝังรวมกัน ในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของบาสเตต [3]
แมวปรากฏในงานศิลปะ ของอียิปต์โบราณอย่างแพร่หลาย ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ในสุสานโบราณ แสดงให้เห็นแมว ที่นั่งข้างเจ้าของ หรือนอนเล่นอยู่ใต้เก้าอี้ แสดงให้เห็นถึงความใกล้ชิด ของแมวกับมนุษย์ อีกทั้งยังมีการทำเครื่องราง และรูปปั้นแมว ซึ่งถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ ของความโชคดี และการปกป้อง
อย่างไรก็ตาม เรื่องน่าเศร้า ของแมว ก็คือเมื่อเจ้าของเสียชีวิต แมวบางตัวอาจถูกฝัง ไปพร้อมกับเจ้าของ หรือถูกทำเป็นมัมมี่ เพื่อเป็นเครื่องบรรณาการต่อเทพเจ้า แสดงถึงความศรัทธาอย่างลึกซึ้ง แต่ขณะเดียวกัน ก็นำไปสู่ชะตากรรม ที่โหดร้ายของแมวเหล่านั้น
นอกจากนี้ คำว่า “แมว” ในอักษรอียิปต์โบราณคือ “miu” หรือ “mieu” ซึ่งเป็นเสียงร้องของแมวเอง แสดงให้เห็นว่าชาวอียิปต์โบราณ ให้ความสำคัญ กับเสียงของแมว และเชื่อว่าเป็นเสียงที่มีพลังพิเศษ
สรุป แม้ว่าปัจจุบัน อารยธรรมอียิปต์โบราณ จะเลือนหายไป แต่ความสัมพันธ์ ระหว่างแมวกับมนุษย์ ยังคงแน่นแฟ้น และบางทีอาจเป็นเพราะอิทธิพล จากความเชื่อของชาวอียิปต์โบราณ ที่ทำให้แมวได้กลายเป็นสัตว์เลี้ยง ที่ได้รับความรัก และความเคารพจากผู้คนทั่วโลก มาจนถึงทุกวันนี้
แมวได้รับการเคารพบูชา เพราะช่วยปกป้องพืชผลจากหนู และสัตว์ฟันแทะ อีกทั้งยังถูกเชื่อมโยงกับเทพีบาสเตต เทพีแห่งความรัก การปกป้อง และดนตรี ซึ่งมักถูกพรรณนาว่า มีศีรษะเป็นแมว นอกจากนี้ ชาวอียิปต์ยังเชื่อว่าแมว สามารถปกป้องบ้านเรือน จากพลังงานชั่วร้าย และนำโชคลาภมาให้
ชาวอียิปต์ทำมัมมี่แมว เพราะเชื่อว่าเป็นการอุทิศ ให้กับเทพีบาสเตต และเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมทางศาสนา มัมมี่แมวมักถูกฝังรวมกัน ในสุสานศักดิ์สิทธิ์ ที่สร้างขึ้นเพื่อพวกมัน บางครั้งมีการตกแต่งอย่างประณีต เพื่อแสดงถึงความเคารพต่อแมว ในฐานะสัตว์ศักดิ์สิทธิ์
