ฮิปโปแคมปัส ตำนานกรีก พาหนะเทพโพไซดอน
- J. Kanji
- 58 views
ฮิปโปแคมปัส ตำนานกรีก ที่เชื่อว่าหลายคนอาจไม่คุ้นหู เป็นสัตว์ในตำนาน ที่มีบทบาทไม่น้อย ในเรื่องราวของเทพเจ้ากรีก โดยเฉพาะกับเทพโพไซดอน เทพแห่งท้องทะเล ที่มักจะขี่ฮิปโปแคมปัส ลากรถศึกไปทั่วผืนน้ำ ว่าแต่เจ้าสัตว์ในตำนานนี้ มีที่มาอย่างไร หน้าตาเป็นแบบไหน บทความนี้มีคำตอบ
ฮิปโปแคมปัส มีชื่อมาจาก ภาษากรีกโบราณ “ฮิปโป” (hippos) แปลว่าม้า และ “แคมปัส” (kampos) แปลว่าสัตว์ทะเล มีลักษณะเด่น คือส่วนบนของร่างกายเป็นม้า มีหัว คอ และลำตัว ช่วงบนเหมือนม้า แต่ส่วนล่างกลับเป็นปลา ที่มีเกล็ดสีเขียวมรกต หรือสีฟ้าคราม
บางครั้งยังถูกวาด ให้มีครีบคล้ายปลาบริเวณหลัง หรือมีขาหน้าเป็นกีบม้า แต่ส่วนท้ายเป็นหางปลายาวขดเป็นวง ตามตำนานเล่าว่า พวกมันว่ายน้ำได้เร็ว และสง่างามมาก
นอกจากนี้ ฮิปโปแคมปัสมักถูกพรรณนา ว่ามีสีสันสดใส และสวยงาม บางตำนานกล่าวว่า พวกมันมีขนาดใหญ่ เท่าม้าจริง ในขณะที่บางเรื่องเล่า ระบุว่าพวกมันมีขนาดยักษ์ และสามารถแบกรถศึก ของเทพโพไซดอน ได้อย่างสบาย [1]
เรื่องราวที่โด่งดังที่สุด ของฮิปโปแคมปัส คือการเป็นสัตว์คู่ใจของ เจ้ามหาสมุทร โพไซดอน เทพเจ้าแห่งท้องทะเล ตามตำนาน เทพโพไซดอน มักจะเดินทางด้วยรถม้า ที่ลากโดย ฮิปโปแคมปัสหลายตัว เมื่อเทพโพไซดอนเสด็จผ่าน คลื่นจะก่อตัว และลมจะพัดแรง [2]
ฮิปโปแคมปัสเป็นสัญลักษณ์ ของพลัง และความรุนแรงของทะเล เหมือนกับนายของพวกมัน พวกมันพาเทพโพไซดอน แล่นผ่านมหาสมุทร ด้วยความเร็ว เหนือธรรมชาติ
รถศึกของเทพโพไซดอน ที่ลากโดยฮิปโปแคมปัส มักถูกเรียกว่า แชเรียท (chariot) ซึ่งมีลักษณะ เป็นเปลือกหอยขนาดใหญ่ สีทองประดับด้วยไข่มุก และปะการัง เมื่อขบวนของเทพโพไซดอน เคลื่อนผ่านไป ฝูงสัตว์ทะเลต่างๆ เช่น โลมา วาฬ และนิมฟ์ทะเล จะว่ายตามมาด้วย
ชาวกรีกโบราณ เชื่อว่าฮิปโปแคมปัส มีพลังวิเศษหลายอย่าง เช่น ความสามารถ ในการควบคุมพายุ และคลื่น นอกจากนี้ ยังเชื่อกันว่า พวกมันช่วยนำทาง เรือที่หลง ทางให้เดินทางถึงฝั่ง อย่างปลอดภัย นักเดินเรือมักสวดมนต์ อ้อนวอนขอความช่วยเหลือ จากฮิปโปแคมปัส เมื่อต้องเผชิญกับพายุ
บางคนยังเชื่อว่า การได้พบฮิปโปแคมปัส เป็นลางที่ดี จะนำโชค และความมั่งคั่งมาให้ มีความเชื่อว่า น้ำตาของฮิปโปแคมปัส มีพลังในการรักษาโรค และแผล
ชาวประมงบางคน สวมเครื่องราง รูปฮิปโปแคมปัส เพื่อคุ้มครองตนเอง จากอันตรายในทะเล และเพื่อให้จับปลา ได้มากขึ้น มีอีกตำนานเล่าว่า การได้ยินเสียงร้อง ของฮิปโปแคมปัส จะทำให้ผู้ฟังมีโชค ในการเดินเรือตลอดชีวิต
ฮิปโปแคมปัสปรากฏ ในงานศิลปะกรีกมากมาย ทั้งภาพวาดบนแจกัน ภาพโมเสก และรูปปั้น จะเห็นได้บ่อยในเมืองท่า หรือวิหาร ที่สร้างถวายเทพโพไซดอน น้ำพุขนาดใหญ่ มักมีรูปปั้นฮิปโปแคมปัส เป็นองค์ประกอบ ซึ่งแสดงให้เห็นถึง ความสำคัญของสิ่งมีชีวิตนี้ ในวัฒนธรรมกรีก
ชาวกรีกยังนิยม สลักภาพฮิปโปแคมปัส บนเหรียญที่ใช้ในเมืองท่า เพื่อเป็นสัญลักษณ์ ของการค้าทางทะเล และความมั่งคั่ง
หนึ่งในงานศิลปะ ที่มีชื่อเสียงที่สุด ที่แสดงภาพฮิปโปแคมปัส คือภาพโมเสก ในวิหารเนปจูน (โพไซดอนในชื่อโรมัน) ที่เมืองโรม ซึ่งแสดงให้เห็น ฮิปโปแคมปัสหลายตัว ลากรถของเทพเจ้า ผ่านคลื่นที่ปั่นป่วน งานศิลปะเหล่านี้ มักแสดงฮิปโปแคมปัส ในท่าทางที่ดุดัน และพลังที่เต็มเปี่ยม
แม้จะไม่มีเรื่องราวเฉพาะ เกี่ยวกับฮิปโปแคมปัส แต่พวกมันมักปรากฏ ในตำนานเกี่ยวกับ เทพโพไซดอน และสงครามในทะเล มีเรื่องเล่าว่า ระหว่างสงคราม ของเทพกับยักษ์ไททัน ฮิปโปแคมปัสได้ช่วยพา เทพโพไซดอนเข้าต่อสู้ และช่วยให้เทพ ชนะในที่สุด
บางตำนานยังกล่าวว่า ฮิปโปแคมปัสถูกสร้างขึ้น เมื่อเทพโพไซดอน ตกหลุมรักนิมฟ์สาวคนหนึ่ง และเปลี่ยนร่างของเธอ ให้กลายเป็นสิ่งมีชีวิต ครึ่งม้าครึ่งปลา เพื่อให้สามารถ อยู่ในทะเลกับเทพได้
มีตำนานอีกเรื่องที่เล่าว่า เมื่อโพไซดอนพบคู่แข่ง ในการครอบครองดินแดน เขาสร้างฮิปโปแคมปัส ขึ้นมาจากฟองคลื่น และส่งพวกมันไปข่มขู่ศัตรู การปรากฏตัวของฮิปโปแคมปัส ทำให้เกิดพายุ และน้ำท่วม ซึ่งแสดงให้เห็น ถึงอำนาจอันยิ่งใหญ่ ของเทพโพไซดอน
น่าสนใจที่ว่า “ฮิปโปแคมปัส” เป็นชื่อวิทยาศาสตร์ ของปลาม้าน้ำ ที่เราคุ้นเคยกัน ในปัจจุบัน ปลาม้าน้ำมีลักษณะ คล้ายกับฮิปโปแคมปัส ในตำนาน คือมีส่วนหัวคล้ายม้า และลำตัว ที่ขดงอได้คล้ายงู
หลายคนเชื่อว่า ชาวกรีกโบราณ อาจเคยพบเห็นปลาม้าน้ำจริงๆ และนำมาต่อยอด เป็นตำนาน เกี่ยวกับฮิปโปแคมปัส ด้วยการเพิ่มขนาด ให้ใหญ่โต และเพิ่มพลังวิเศษเข้าไป ถือเป็นการผสมผสาน ระหว่างสิ่งที่พบเห็น ในธรรมชาติ กับจินตนาการ ได้ดีเลยทีเดียว
ในทางวิทยาศาสตร์ ปลาม้าน้ำ (Hippocampus) มีรูปร่างลักษณะพิเศษ ที่ทำให้เป็นที่จดจำได้ง่าย โดยเฉพาะส่วนหัว ที่ตั้งฉากกับลำตัวคล้ายม้า และการที่ตัวผู้ เป็นฝ่ายอุ้มท้องแทนตัวเมีย [3] นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า ความพิเศษนี้ อาจเป็นแรงบันดาลใจ ให้เกิดตำนานฮิปโปแคมปัสในอดีต
ฮิปโปแคมปัส ตำนานกรีก ทำให้เราเห็นถึง ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ กับทะเล และความพยายามของมนุษย์ ในการทำความเข้าใจ พลังธรรมชาติ ผ่านเรื่องเล่าต่างๆ สิ่งมีชีวิตในจินตนาการเหล่านี้ ไม่เพียงแต่เป็นส่วนหนึ่ง ของวัฒนธรรม แต่ยังเป็นส่วนสำคัญ ที่ช่วยให้เรา เข้าใจคนในยุคนั้น และวิธีที่พวกเขา มองธรรมชาติรอบตัวด้วย
ฮิปโปแคมปัส มีความเกี่ยวข้อง กับเทพโพไซดอน เทพเจ้าแห่งท้องทะเล โดยเป็นสัตว์พาหนะ ที่ลากรถศึก ของเทพโพไซดอน ผ่านคลื่นทะเล และยังเป็นสัญลักษณ์ ของพลัง และความรุนแรง ของทะเล เหมือนกับเทพโพไซดอนอีกด้วย
ฮิปโปแคมปัสในตำนานกรีก สัมพันธ์กับปลาม้าน้ำ (Seahorse) ซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hippocampus เช่นกัน นักวิชาการเชื่อว่า ชาวกรีกโบราณ อาจได้พบเห็นปลาม้าน้ำจริงๆ แล้วนำมาขยาย และเสริมแต่ง เป็นสิ่งมีชีวิตในตำนาน
